DE X-MECHELSE HERDER IN DE KNPV-DRESSUUR

Topdressuur met honden van bewezen bloedlijnen!

De africhting binnen de KNPV-dressuur kent een lange en rijke historie want de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging (KNPV) is reeds in 1907 opgericht.
De laatste decennia heeft de Mechelse Herder in de KNPV een vooraanstaande positie ingenomen als het ‘werkpaard’ bij uitstek. Anders dan bij de andere africhtingsdisciplines heeft met name de niet-raszuivere variant van de Mechelse Herder hier zijn waarde bewezen. Kijkt men naar de actuele keuringsuitslagen, dan komt deze Mechelse Herder met grote voorsprong op de eerste plaats.
In dit artikel wordt nader ingegaan op de fantastische en bewonderenswaardige rol van een hond die in deze dressuur onovertroffen is! Weliswaar praten we hier over honden zonder stamboom maar met uitstekende praktische en bewezen bloedlijnen, ontwikkeld door zeer ervaren (africhting)mensen uit de praktijk. Het is niet voor niets dat het merendeel van de hedendaagse diensthonden die werkzaam zijn bij politie, leger, douane etc. van oorsprong afkomstig zijn uit de KNPV-dressuur.
Een hond met een dergelijke historie laat zich niet in een paar pagina’s beschrijven, wij zullen dan ook zeker in de toekomst hierop terugkomen en u nader informeren evenals de andere rashonden welke van doorslaggevende betekenis zijn geweest op de hond welke momenteel in deze vorm van dressuur wordt gebruikt.
Typerend voor de lijnen van de Mechelaars binnen de KNPV als wel de lijnen binnen de Belgische Ring is dat het werkkarakter vanaf het begin af aan voorop heeft gestaan (en nog steeds staat). De inbreng van exterieurlijnen is nihil en dat heeft tot gevolg gehad dat deze honden zich fysiek en mentaal zeer sterk ontwikkeld hebben. Lijnteelt en ook inteelt is van tijd tot tijd toegepast en alhoewel aan deze wijze van fokken nadelen kunnen kleven indien deze niet op een doordachte wijze wordt toegepast is in praktisch opzicht bewezen dat de voordelen (meer dan) navenant kunnen zijn.

Het beschrijven van het ontstaan van bloedlijnen van de honden die worden ingezet binnen deze dressuur is niet eenvoudig want hoever terug in de tijd is immers de eerste steen gelegd?
Desalniettemin blijkt uit de hedendaagse praktijk dat veel van de honden waarmee momenteel geoefend wordt, voortkomen uit bloedlijnen van honden die in het bezit waren van legendarische namen als Berkelaar, Derks, Hogeling, van Thiel, van Rossum, Lamers etc. 

STAMBASIS
De stambasis van veel van deze honden is terug te voeren tot België uit lijnen van St. Hubertus en NVBK. Bijvoorbeeld ‘Marco’ van de heer Weekers, een hond gefokt door een voor insiders zeer bekende naam, de heer Linders uit Lanaken (België). Hij en zijn broer Toine waren in die dagen eigenaar van de beste honden van België: ‘Cabiel’, nestzuster ‘Criquette’, ‘Kiener’ en ‘Frank’. De heer Jansen zei ooit eens: ‘Kiener was net als Eddy Merckx: Hij kwam, zag en overwon’. Zo ‘speelde’ hij ooit op een zondag 3 wedstrijden in de Belgische Ringsport (noot: deelnemen aan meerdere wedstrijden was in principe in het programma van de Belgische Ring destijds mogelijk).  In de eerste wedstrijd behaalde hij de derde plaats en de overige twee wedstrijden werd hij winnaar. De nazaten van ‘Kiener’ zijn van grote invloed geweest, bijvoorbeeld ‘Rex’ (v/d Broek) en de hond van de heer Thijssen uit Limburg. Zoals ook ‘Narcilo’ van de heer Peeters uit Reuver, een hond die niet groot van formaat was maar in zijn stelwerk was het een werkelijke gigant. Een zoon van deze hond was ‘Robbie’ van de heer Hoogenboom, meermaals deelnemer aan de KNPV-Kampioenswedstrijden, zijn stelwerk was imponerend met een ongelooflijke harde beet. ‘Carlo van Kristalhof’ was een broer van deze hond (uit een later nest). ‘Carlo’ had een stamboom omdat zijn moeder inmiddels wel was ingeschreven in het Nederlandse Stamboek (NHSB).

Oscar, Nopi en Berry
Een ander voorbeeld was de hond van de heer Bruinsma, werkzaam bij de Politie Rotterdam. Deze hond had ook een Belgische stamboom, een van de bekendste zonen van deze hond is de zeer bekende ‘Oscar’ (Jalk) van Cees Berkelaar. ‘Oscar’ (foto rechts) maakte in zijn stelwerk een onvergetelijke indruk, deze hond stelde hoog en hard als een raket, een letterlijke hoogvlieger die vaak al op 8 meter afstand van de helper in volle vaart sprong om keihard in te komen. Wie indertijd in Zuid-Holland geen hond had met de bloedvoering van ‘Oscar’, telde eigenlijk niet mee ... ‘Oscar’ heeft in totaal 420 teven gedekt in binnen- en buitenland en is daarmee dus van grote invloed geweest !

‘Nopi’, de raszuivere Mechelaar, van de heer Lennartz uit Maastricht is eveneens van grote waarde geweest. Deze hond had als roepnaam de naam van zijn vader : ‘Cabil’, de hond van de heer Jansen uit Lanaken (België). Een andere belangrijke hond was ‘Berry’ van de heer Frijns, deze hond was niet groot van formaat maar wel van karakter ! Het verhaal gaat dat deze hond eens in de maand in verzet kwam waarna er een flink robbertje uitgevochten moest worden. Berry werd reserve-kampioen in 1972.

‘Berry’ heeft verschillende goede honden doorgegeven zoals de welbekende ‘Prins’ van de heer Leenders (res. kampioen PH-I), ‘Speedy’ van de heer Tinnemans en ‘Nero’ van de heer Kamps. Een dochter van ‘Berry’ werd gedekt door ‘Oscar’ en daar is de geweldenaar ‘Roy’ van de heer Eppink uit voortgekomen. ‘Roy’ stond bekend om zijn geweldige aanval en was Nederlands kampioen in 1987 en reservekampioen PH-II in 1989.

Maar er zijn natuurlijk zeer belangrijke teven in de historie geweest. Zo was daar ‘Sonja’ van de heer van Breugel, uit deze hond zijn meerdere honden met certificaten voortgekomen. Een bekende nazaat van Sonja was ‘Arras’ van de heer Derks. De vader van ‘Arras’ was ‘Marco’ eveneens in bezit van Wiel Derks, een geweldig verervende hond (zie foto links). In de voorgaande lijnen van Sonja zit ‘Marco’ van de heer Weekers, een hond met als stamboomnaam ‘Unok van de Oewa’s’ uit de kennel van Jansen uit Lanaken.

In de meeste provincies waren er altijd bepaalde toonaangevende dekreuen. In Limburg was dat bijvoorbeeld ‘Iwan’ Christ van Thiel. ‘Iwan’ had een verschrikkelijk goede aanval (zie foto hieronder links met Bert Lamers als helper, copyright :Hondensport & Sporthonden). In Drenthe waren er bijvoorbeeld ‘Nero’ (zoon van Prins) van de heer Kamps en ‘Pecco’ van de heer Pegge evenals ‘Berry’ (Hogeling), de laatste was Kampioen PH-I in 1985. De hond ‘Barry’ van de heer Willemsen uit Tilburg stond bekend om zijn goede doorvererving en heeft meer dan 75 teven gedekt.

Invloed van raszuivere Mechelaars
Zoals u heeft kunnen lezen, hebben stamboomhonden een grote invloed gehad op de hedendaagse Mechelse Herder in de KNPV. Zo ook de legendarische raszuivere Groenendaeler ‘Andor v/d IJsselvloed’ van de heer Berkers. ‘Andor’ was Kampioen PH-II van Nederland in 1977, 1979 en 1980 en zeer goed afgericht. ‘Andor’ heeft in totaal 46 teven gedekt waaruit de zogenaamde ‘Nero’ en ‘Boedha’ lijnen voortkwamen, zwarte Mechelaars (of je zou het kruising Groenendaelers kunnen noemen) die voortreffelijk werk lieten zien. Andor is duidelijk de enige stamvader van de hedendaagse zwarte Mechelaar. Vooral de combinaties van ‘Andor’ met een dochter van ‘Kastor v.d. Rita’s Home’ hebben zeer goede honden opgeleverd. De twee bekendste directe nakomelingen van ‘Andor’, ‘Nero’ en ‘Boedha’, hebben in combinatie met de lijnen van ‘Iwan’ (van Thiel) en ‘Oscar’ (Berkelaar) veel goede honden doorvererfd.

Met ‘Kastor v.d. Rita’s Home’ (zie certificaat hieronder) is tegelijkertijd een andere belangrijke hond genoemd in de evolutie van de werkende Mechelaar. In het vorige nummer van Hondensport & Sporthonden heeft u een interview met zijn eigenaar, Bert Lamers, kunnen lezen. ‘Kastor’ stond net als zijn vader ‘Narcilo’ bekend om zijn geweldige stelwerk.


Grote Kampioenen
De eerder genoemde ‘Andor v/d IJsselvloed’ presteerde het om meerdere kampioenschappen te winnen. Hetzelfde huzarenstukje werd ook nog door enkele andere honden bereikt. 

“Nero” van de heer Jansen werd viermaal Kampioen van Nederland. Een zuster van deze hond, die grote gelijkenis vertoonde met een Duitse Herder, werd gedekt door de Belgische Kampioenshond Kiener (van de heer Jansen uit België). Uit deze combinatie kwam de bekende ‘Rex’ van de heer v/d Broek. 

Onvergetelijk was ‘Donna’ van Klaas Terpstra die driemaal Nederlands Kampioen PH-II (1991, 1992, 1993) werd. De vader van ‘Donna’ was de reeds eerder genoemde ‘Arras’ (Derks). ‘Donna’ werd gedekt door ‘Rambo’ van Hans van Rossum en hier kwamen voortreffelijke honden uit voort als de kampioenshond  PH-I 1993 ‘Rudo’ van de heer van Vulpen. Met ‘Rambo’ is eveneens een groot kampioen ter sprake gekomen, bovendien is de invloed in de vererving van deze hond tot vandaag de dag nog vaak te lezen in de verschillende nesten die aangeboden worden. ‘Rambo’ werd in 1990 Nederlands kampioen PH-II en Objectbewaking en bereikte het jaar daarop een tweede plaats in het PH-II Kampioenschap (achter ‘Donna’). Frappant in dit opzicht is dat zowel de heren van Rossum, Terpstra als van Vulpen lid waren van dezelfde KNPV-club. De vader van ‘Rambo’ was de raszuivere ‘Eik des Deux Pottois’ van Bert Lamers. Aan moederskant bestonden de lijnen van ‘Rambo’ uit ‘Prins’ (dhr. Leenders), ‘Linda’ (dhr. Jan Tinnemans) en ‘Berry’ (dhr. Frijns). 
Vooral in combinatie met teven uit de Arras-lijn voldeden jonge Rambo’s zeer goed.

Een zoon van ‘Rambo’ was op meerdere kampioenschappen te zien : ‘Buck’ van Piet Mandemakers, hij werd in 1996 Kampioen Objectbewaking. Andere bekende jonge Rambo’s waren ‘Bruno’ van de heer v/d Steen die in 1995 Nederlands Kampioen PH-I werd. Een nestbroer behaalde het reservekampioenschap PH-II, het gehele nest op één hond na behaalde trouwens een certificaat. In 1999 was de heer v/d Want nog present tijdens de PH-II kampioenswedstrijd met zijn hond genoemd naar zijn vader : ‘Rambo’.

‘Laron’ van Henk Roelofs was (op het moment van dit schrijven) de laatste hond die meermaals het Nederlands Kampioenschap behaalde. Deze hond was in al zijn disciplines een kanjer en werd in 1996, 1997 en 1998 kampioen PH-II en behaalde in 1999 nog een 3e plaats tijdens het PH-II Kampioenschap. 

Schema van generaties voor en na Rambo
Omdat een schema sneller inzicht geeft in de bloedlijnen, volgt hierna een schematisch overzicht waarin Rambo en zijn voorouders maar ook enkele succesvolle rechtstreekse zonen van Rambo centraal staan.



Met het bovenstaande hebben wij getracht u zo compleet mogelijk een overzicht van de ontwikkeling van de X-Mechelaar (tot 2000) binnen de KNPV te geven zonder daarbij talloze geleiders en honden tekort te doen die hebben bijgedragen tot een hond die onmiskenbaar is binnen de KNPV-africhting maar niet genoemd zijn.
Wij hebben getracht alle genoemde lijnen qua afstamming zo nauwkeurig mogelijk weer te geven alhoewel de kans bestaat dat een insider op een enkel punt een andere mening is toegedaan omdat sommige bloedlijnen niet 100% te verifiëren zijn.
Mochten we enkele namen in dit artikel niet hebben genoemd, voelt u zich dan niet aangesproken want de historie van de Mechelaar is zeer omvangrijk. Alle personen en honden bij naam en toenaam opsommen in enkele pagina’s is onmogelijk maar onze intentie is vooral niemand tekort te doen die heeft bijgedragen tot een ultieme werkhond bij uitstek : de Mechelaar zonder een erkende stamboom maar in staat tot het neerzetten van uitmuntende prestaties op werkhondengebied en waarvan de waarde door menigeen meer dan erkend is in de dagelijkse praktijk!
In de toekomst zullen wij daarom zeker terugkomen op de voortreffelijke bloedlijnen van deze en andere honden in "Hondensport en Sporthonden".

Tekst : Theo Dijkman